Vertebroplasti ve Kifoplasti

Vertebroplasti ve kifoplasti omur cismini kuvvetlendirme amacı ile özellikle osteoporotik kemik erimesine bağlı kırıklarında, kemiği eriten omurga tümörlerinde ağrının giderilmesi ve biyopsi alınması amaçları da olan kalın bir iğne ile yapılan bir omurga dolgu işlemidir.

Özellikle düşme gibi hafif travmalar ağır bir eşya kaldırmak  ileri yaşlardaki omurga kırıklarının nedeni olabilir. Osteoporoz yani kemik erimesi de bu kırıkların başlıca sebebidir. Kolay fark edilmeyen omurga kırıkları günümüzde vertebroplasti ve kifoplasti yöntemleri sayesinde genel anestezi gerekmeksizin tedavi edilebilir.

Osteoporoz genel anlamda oldukça önemli bir sağlık sorunudur.Bir omurda osteoporotik kırık görülmesi durumunda buna sekonder ikinci bir omurda kırık gelişim riski ilk yılda % 20'dir.Omurda oluşan kırık veya kırıklar zaman içinde omurgada oluşan şekil bozukluğu nedeniyle akciğer fonksiyonunda bozukluklara, ağrılar nedeniyle gündelik fiziksel aktivitelerin kısıtlanmasına ve bir başkasına bağımlı yaşamaya yol açar.Ayrıca uyku bozuklukları ve giderek artan kamburluğa bağlı yürüyüş zorlukları görülür

Bu teknikler sayesinde vertebra kırığı olan kişilerin uzun süre yatak istirahati yapmaları ve korse kullanmaları , aneljezik ilaçlar almaları önlenmiş olur.Uzun süreli yatmaya bağlı gelişebilecek zatürre, böbrek taşı oluşumu ve damar tıkanıkları riskleri azaltılmış olur. Omurga osteoporozun ikincil nedenleri arasında kortizol kullanımı, erken menapoz, kontrol dışı ağırlık kaybı ve beslenme bozukluğu sayılabilir.

Vertebroplasti, sedasyon ile yapılan bir işlem olup genel anesteziye ihtiyaç duyulmamaktadır. Kemik iliği biyopsi iğnesi ciltten omur cisminin yarısına kadar ilerletilip kemik içi görüntülenir.Bu işlemle iğnenin sinirlerle omurilikle ilişkisi kontrol edilmiş olur.Genellikle verilen kemik çimento akrilik miktarı sırt omurlarında 2-3 ml, bel omurlarında 5-6 ml'dir. Akrilik kulak memesi kıvamında enjekte edilir. İşlem iki taraflı olarak yapılabilir.Birden fazla omura işlem yapılabilir. Amaç kırık omurun içine kemik çimentosu enjekte edilerek kırığın stabil hala getirilmesi ve bu şekilde ağrının geçirilmesidir. Yaklaşık 1 cm lik kesiden bir iğne kanül, kırık omurun içine ilerletildikten sonra kanül içinden kemik çimentosu enjekte edilir. Kemik çimentosunun donması ile kırık stabil hale gelmiş olur.Sıklıkla floroskopi eşliğinde veya bilgisayarlı tomografi(BT) kılavuzluğunda yapılır.

Vertebroplasti tekniği ile osteoporotik vertebral kırık ağrısının giderilmesi ısı, mekanik veya kimyasal nedenlerle olmaktadır.Bu mekanizmalar arasında en  etkin yolun mekanik stabilizasyon olduğu düşünülmektedir. Vertebroplastiye bağlı gelişecek en önemli sorun sementin omur dışına kaçmasıdır. Ancak her iki yana ve öne olan kaçaklar klinik belirtiler neden olmaz, fakat arkaya olan sızmalar omurilik sıkışmasına yol açabilir. Bu da bacaklarda güçsüzlüğe sebep olabilir. Açık cerrahiye geçilmesi gerekebilir.

 

Osteoporotik omurga çökmelerine ek olarak vertebroplasti ve kifoplasti teknikleri travmatik ezilme kırıklarında, hemanjiomlarda ve multipl myelom gibi kemik erimesi yapmış tümörlerde kullanılabilir.Omurga patlama kırıkları, aşırı çökmüş eski kırık, omuriilik basısı yapan kırıklarda bu işlemler yapılmaz.
Radyolojik olarak en önemli belirti çöken omurda MR' da ödem görülmesidir.Kifoplasti osteoporotik omur çökmesine bağlı ağrının akut olduğu dönemde çok etkilidir.Ağrının giderilmesi endikasyonu ile en fazla 6 haftaya kadar yapılır Bu süreden daha eski kırıklarda ağrı haliyle çok azalmış veya geçmiş olduğu için ağrının giderilmesi amacıyla kifoplasti yapılmaz.Kifoplasti bel ve alt sırt bölgesine güvenli şekilde uygulanabilir, orta sırt bölgesinde dikkatli olunmalıdır.
Kifoplasti rutinde vertebroplasti tekniğinde olduğu gibi yapılır, ancak özellikle orta sırt segmentdeki girişimler ekstrapediküler olarak yapılabilir.
Kifoplasti tekniğinin vertebroplastiye göre önemli bir farklılığı ve bu farklılığın getirdiği avantajı vardır.Teknikde değişik olan transpediküler kılavuz içinden geçirilen balonlar aracılığıyla sement verilecek volümün belirlenmesi ve çöken omur cismine tekrar yükseklik kazandırılmasıdır.Sementin verileceği volüm belirlendiği için akrilik kaçağı riskide minimalize edilmiş olur.Yapılış tekniği lokal veya genel anestezi altında iki taraflı olarak skopi eşliğinde omur cismine girilmeyi içerir.Skopik kontrole devam edilerek her iki balonun omur cismi içindeki lokalizasyonu görülerek balonlar belirli basıncı geçmeyecek şekilde, kademeli olarak şişirilir.Balonların şişirilmesiyle elde olunan redüksiyon ve omurdaki yükseklik artışından sonra her biri 1.5 cc olan kanüllerle sement enjekte edilir.Kullanılan akriliğin çabuk donma özelliği vardır.Önerilen akrilik hacmi şişirilen balon volümünden 1-2 ml fazladır.
Kırıklarda omur yüksekliğinin her zaman istenilen oranda arttırılamadığı bir gerçektir. Bu durumun nedenleri arasında kırığın yaşı,iyileşme şekli, kemik dansitesi, kas spazmı sayılabilir.
Olgular işlem sonrası 1-2 saat sonra kaldırılıp yürütülür aynı gün içinde taburcu edilebilir.Kifoplasti ve vertebroplasti karşılaştırıldığında ağrının giderilmesi bakımından aralarında önemli bir fark olmadığı anlaşılmaktadır.
Kifoplastinin üstünlükleri omur çökmesinin kaldırılarak yüksekliğin arttırılması ve böylece kamburluk düzeltilmesi, ayrıca sement kaçağının çok düşük olmasıdır. Ancak kifoplasti vertebroplastiye oranla daha pahalı bir uygulamadır.


Etiketler : Vertebroplasti ve Kifoplasti